Od „EDeK-a” do Światowida - już w środę na dużym ekranie

Polska Kronika Filmowa relacjonowała ten fakt następująco: „W szybko rozbudowującym się Elblągu od jesieni działa nowy dom kultury z salą kinową na 500 miejsc. Ciągnęła się ta budowa przez 7 lat, ale wreszcie mieszkańcy Elbląga mogą podziwiać nowy ośrodek. Pracują już sekcje rytmiki, tańca, gimnastyki. Sala sportowa służy na co dzień młodzieży i klubom, ale oglądać będzie też prawdziwe mecze. W salach klubowych przy bilardzie, szachach i grach sportowych jest już ciasno i tłoczno. Brydżyści zdążyli już zorganizować kilka turniejów cieszących się dużą frekwencją wśród graczy. Czynna jest również kawiarnia klubowa, gdzie łatwo spotkać znajomych, ale bardzo trudno o wolny stolik.”

O Pałacu Kultury w Elblągu (również tak na etapie planowania nazywano obiekt) marzyli zarówno mieszkańcy jak i władze. Postulat taki wielokrotnie zgłaszano podczas licznych partyjnych narad i prasowych debat. 50-tysięczny Elbląg potrzebował i chciał domu kultury z nowoczesnym kinem i teatrem. Odpowiadając na te postulaty Rada Ministrów PRL w roku 1954 podjęła stosowną uchwałę i zabezpieczyła środki na budowę. Inwestorem miał być „Zamech” a na samą inwestycję wyasygnować pieniądze miało aż 5 resortów: Ministerstwo Przemysłu Maszynowego, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ministerstwo Żeglugi, Ministerstwo Przemysłu Drobnego i Rzemiosła oraz Centralny Urząd Kinematografii.

Początkowo budowę Pałacu Kultury planowano w rejonie dzisiejszej al. Armii Krajowej, ale ostatecznie wybrano wzniesienie przy skrzyżowaniu ulic Królewieckiej i Teatralnej. W średniowieczu odbywały się tu egzekucje koniokradów, teraz była tu podmiejska zabudowa, którą bez żalu można było wyburzyć. Projekt zlecono Zakładowi Projektowania Architektury Miejskiej Politechniki Gdańskiej. Wielofunkcyjny obiekt pomieścić miał kino i salę sportową z trybunami, salę audytoryjną, kawiarnię i sale klubowe oraz teatr. Piwnice miały pełnić funkcje schronów. Dużym atrybutem budynku stał się przestronny hol, miejsce wielu wydarzeń kulturalnych i społecznych.

Elbląski Dom Kultury otwierano na raty. Najpierw kino, później bibliotekę i sale klubowe oraz salę sportową. Na otwarcie teatru trzeba było poczekać jeszcze dwa lata. Tak pisała o tym 21 listopada 1962r. lokalna prasa: „Z kina „Światowit” mieszkańcy już korzystają. W najbliższym czasie oddane zostaną do użytku wypożyczalnia książek oraz czytelnia książek i czasopism (będących filią Miejskiej Biblioteki Publicznej), kawiarnia klubowa, sala brydżowo-szachowa, bilardowa i telewizyjna. Ponadto otwarta zostanie hala sportowa.
-A kiedy oddana zostanie do użytku sala odczytowo-prelekcyjna, w której również mają być wyświetlane filmy popularno-naukowe i oświatowe? - Oddanie jej przez wykonawców jest przewidziane dopiero na początek przyszłego roku. To trochę skomplikuje nam w br. organizację odczytów i prelekcji oraz wyświetlanie filmów popularno-naukowych i oświatowych. Do tego celu chwilowo zamierzamy wykorzystywać pomieszczenia sal klubowych i kawiarni.”

W ciągu 60 lat Elbląski Dom Kultury wielokrotnie zmieniał nazwę. Zmieniał też swoją ofertę kulturalną kierowaną do mieszkańców Elbląga i regionu, dostosowując ją do aktualnych potrzeb. Sale telewizyjna i gier stolikowych w latach 70-tych ustąpiły miejsca salonowi gier automatycznych, a gdy te wyszły z mody, wprowadzano kolejne funkcje. W przestrzeni „Światowida” działały m.in. teatr lalek i zespoły pieśni i tańca, amatorskie kluby: filmowy i fotograficzny, studio piosenki, grupy teatralne i muzyczne zespoły młodzieżowe, sekcje szachowe i brydżowe, plastyczne, modelarskie i muzyczne oraz klub literacki, a także wiele, wiele innych. Przy kinie „Światowid” powstało kino studyjne, a w kawiarni „Uśmiech” jedna z pierwszych w Polsce dyskotek.

Na seans pt. „Od Edeku do Światowida” zapraszamy w środę, 7 grudnia o godz. 18:00 do Kina Światowid. Organizatorami cyklu „Elbląg na dużym ekranie” jest Centrum Spotkań Europejskich "Światowid" w Elblągu i telewizja TRUSO.TV, partnerami Elbląskie Towarzystwo Kulturalne, Polskie Towarzystwo Historyczne o. w Elblągu i stowarzyszenie Polskie Telewizje Lokalne i Regionalne w Elblągu. Patronem medialnym jest Elbląska Gazeta Internetowa portel.pl. Wstęp wolny.