Według wciąż powszechnego w Polsce stereotypu, udział w aukcjach organizowanych przez komornika wiąże się z koniecznością spełnienia wielu skomplikowanych wymagań natury formalnej. Oczywiście, jest to stereotyp jak najbardziej błędny, zapewne w dużej mierze wynikający z nieufności, jaką Polacy odczuwają wobec wszystkiego, co wiąże się z szeroko rozumianą administracją oraz wymiarem sprawiedliwości.
Co więc przede wszystkim warto wiedzieć na temat licytacji komorniczych? Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc wziąć udział w tego rodzaju aukcjach oraz w jaki sposób przebiega sam proces licytacji? Poniżej zamieszczamy krótki poradnik, który pomoże czytelnikowi zorientować się w tej tematyce.
Licytacje komornicze: podstawowe informacje
Jak już sama nazwa wskazuje, licytacje komornicze stanowią specyficzną formę sprzedaży organizowaną przez komornika. Aukcja może mieć miejsce w związku z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej przez dłużnika lub w ogólnym toku egzekucyjnym mającym na celu odzyskanie pieniędzy dla wierzycieli.
Podczas aukcji można nabyć różnego rodzaju majątek, który uległ zajęciu na skutek działań konkretnego komornika, w tym zarówno różnego rodzaju ruchomości (sprzęt AGD, RTV, meble i wiele innych) a w niektórych przypadkach również nieruchomości.
Czy istnieje jakieś prawne ograniczenie odnośnie rodzajów majątku, jakie mogą zostać poddane licytacji?
Należy odpowiedzieć, że co do zasady nie ma tutaj żadnych ograniczeń, które byłyby istotne z punktu widzenia kupującego. Oczywiście, fakt ten ma swoją dobrą stronę (spektrum dostępnych do zakupu rzeczy podczas licytacji komorniczych bywa naprawdę szerokie), jednak istnieje też druga strona medalu.
Dokonując nabycia nieruchomości podczas licytacji komorniczej musimy dokładnie sprawdzić, czy dane mieszkanie lub dom nie posiada innych długów, nie cechuje się skomplikowanym statusem prawnym i tak dalej.
Informacje na temat licytacji komorniczych możemy znaleźć w serwisie Krajowej Rady Komorniczej, pod adresem licytacje.komornik.pl.
Jak działa taka licytacja?
Przed każdą planowaną aukcją komornik ma obowiązek zamieszczenia informacji na jej temat.
W obwieszczeniu takim muszą znajdować się następujące dane:
- termin przeprowadzenia licytacji
- miejsce aukcji
- spis majątku, który będzie podlegał licytacji
- warunki aukcji
- szacowaną wartość poszczególnych rzeczy oraz ich cenę wywoławczą(nie są pojęcia tożsame, o czym będzie mowa dalej)
To jednak jeszcze nie wszystko. Warto pamiętać, że komornikom zależy na tym, aby organizowane pod ich kuratelą aukcje przebiegały możliwie jak najbardziej efektywnie.
Oznacza to, że na wspominanej stronie bardzo często można znaleźć nie tylko np. podstawowe informacje na temat danej ruchomości lub też nieruchomości, ale również bardziej poszerzone opisy zawierające więcej danych, łącznie z fotografiami.
Przebieg licytacji komorniczej oraz warunki udziału w aukcji
Zacznijmy od tego, że, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie wszyscy mogą wziąć udział w licytacji komorniczej.
Z udziału w aukcjach organizowanych przez komornika w sposób automatyczny wyłączeni są:
- 1. Dłużnik
- 2. Komornik
- 3. Małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo komornika lub dłużnika
- 4. Osoby biorące udział w aukcji w charakterze urzędowym
- 5. Licytanci, którzy poprzednio brali udział w licytacji i nie dopełnili jej warunków
Oprócz warunków negatywnych, będziemy musieli spełnić również warunki pozytywne. Chodzi tutaj mianowicie o konieczność wcześniejszego uiszczenia rękojmi.
Działa to w ten sposób, że już przed wzięciem udziału w licytacji musimy zdecydować, jakie rzeczy konkretnie nas interesują. N
astępnie, aby móc wziąć udział w aukcji konkretnej ruchomości lub nieruchomości, musimy wpłacić część wartości rzeczy, która będzie licytowana.
Dokładne warunki określające wysokość rękojmi przedstawiają się następująco:
- 10% szacowanej wartości rzeczy, w przypadku gdy jest to ruchomość o szacowanej wartości niższej, niż 500 zł
- 20% szacowanej wartości rzeczy, w przypadku gdy jest to ruchomość o szacowanej wartości wyższej, niż 500 zł
- 10% szacowanej wartości w przypadku, gdy jest to nieruchomość, niezależnie od wysokości jej wartości szacunkowej
Warto wspomnieć jeszcze o dwóch istotnych kwestiach. Po pierwsze, rękojmi nie musimy uiszczać, jeżeli łączna szacowana wartość wszystkich rzeczy, które chcemy kupić jest niższa, niż 5 tysięcy złotych.
Jeżeli więc np. zamierzamy wziąć udział w licytacji telewizora o wartości 1 tysiąca złotych, konsoli do gier o wartości 1,5 tysiąca złotych oraz czajnika o wartości 200 złotych- nie musimy uiszczać rękojmi, ponieważ łączna wartość rzeczy, o jakie będziemy się starać, wynosi 2700 zł, czyli nie przekracza pułapu 5000 zł.
Co natomiast dzieje się w wypadku, gdy dokonamy wpłaty rękojmi za daną rzecz, ale następnie nie uda się nam owej rzeczy nabyć podczas licytacji? W takiej sytuacji wartość rękojmi oczywiście podlega zwrotowi.
Cena wywoławcza licytowanego majątku
Wspominaliśmy już o tym, że pojęcia szacowanej wartości oraz ceny wywoławczej w odniesieniu do licytacji komorniczych nie są pojęciami tożsamymi.
Oto jak przestawia się to dokładnie:
- W przypadku ruchomości oraz nieruchomości podlegających licytacji po raz pierwszy cena wywoławcza wynosi zawsze 70% szacowanej wartości danej rzeczy
- W odniesieniu do nieruchomości podlegającej licytacji kolejny raz cena wywoławcza jest równa 2/3 szacowanej wartości.
- W odniesieniu do ruchomości podlegającej licytacji po raz kolejny cena wywoławcza jest równa 50 % szacowanej wartości danej rzeczy.
Warto pamiętać o tych zasadach, ponieważ wiele rzeczy wystawianych na licytacjach komorniczych często nie znajduje nabywcy ani za pierwszym, ani nawet za drugim razem.
Oznacza to, że nierzadko będziemy mieli okazję rozpoczynać licytowanie np. jakiegoś sprzętu RTV od pułapu wynoszącego zaledwie 50% szacowanej wartości danej rzeczy(jeśli więc szacowana wartość np. telewizora będzie wynosić 3000 zł, licytacja rozpocznie się od pułapu 1500 zł).
Oczywiście, odnosi się to jedynie do rzeczy licytowanych po raz kolejny. W przypadku rzeczy podlegających licytacji po raz pierwszy obowiązuje cena wywoławcza będzie zawsze wynosić 70% szacowanej wartości danej ruchomości lub nieruchomości.
Sama aukcja przebiega w sposób następujący:
- Prowadzący licytację dokonuje przedstawienia danej rzeczy włączając w to informację o jej wartości szacowanej oraz cenie wywoławczej
- Licytacja rozpoczyna się od równowartości ceny wywoławczej danej rzeczy
- W trakcie trwania aukcji licytanci biorący w niej udział mogą przebijać swoje oferty o kwotę wynoszącą 1 procent wartości szacunkowej rzeczy podlegającej licytacje
- Licytacje wygrywa uczestnik, który ostatecznie zaoferował najwyższą kwotę a kwota ta nie została przebita przez innego licytanta
Warto pamiętać o informacji, która została wytłuszczona a mianowicie: podczas trwania licytacji przebijamy oferty innych licytantów o 1% wartości szacunkowej danej rzeczy, nie o 1% ceny wywoławczej. Co również ważne, zasady tej nie można "przeskakiwać", tzn. przebieg aukcji zawsze rządzi się dokładnie tymi samymi prawami a licytant nie może np. z miejsca przebić oferty innej osoby o dowolną kwotę.
Co w przypadku wygrania aukcji?
Jeżeli wygramy licytację, naszym obowiązkiem będzie rzecz jasna uiszczenie kwoty po jakiej nabyliśmy daną ruchomość lub też nieruchomość. W przypadku, gdy wartość nabytej rzeczy jest mniejsza, niż 500 zł, całą kwotę powinniśmy uiścić od razu.
W sytuacji, gdy wartość zakupionej przez nas rzeczy przekracza pułap 500 zł musimy od razu uiścić co najmniej 20% całej kwoty, natomiast pozostałą wpłaty pozostałej sumy powinniśmy dokonać w dni następnym na rachunek bankowy komornika do godziny 18 lub też w godzinach urzędowania kancelarii komorniczej.
W przypadku, gdy nie dopełnimy powyższych wymagań formalnych lub też gdy w ogóle nie uiścimy zapłaty za nabytą przez nas rzecz, musimy liczyć się z określonymi konsekwencjami prawnymi.
Kolejnym skutkiem takiego postępowania będzie brak możliwości udziału w przyszłych aukcjach komorniczych: jako licytant, który nie spełnił warunków licytacji, będziemy automatycznie wyłączeni z udziału w innych aukcjach.
