Nie daj się oszukać w Czarny Piątek! [WYWIAD]

Czarny Piątek – tak Amerykanie nazwali ostatni pracujący dzień tygodnia po Święcie Dziękczynienia. Black Friday stał się początkiem świątecznego okresu zakupowego. Nazwa pochodzi z policyjnego slangu, a odnosi się do często spotykanych za oceanem szturmów na placówki handlowe, podczas których muszą interweniować służby.

Black Friday zazwyczaj wypada w ostatni piątek listopada. W USA ta komercyjna tradycja narodziła się na początku XX wieku, a z czasem zaczęła rozprzestrzeniać się po całym świecie. Dotarła także do Polski i wydaje się, że klienci sklepów – zarówno stacjonarnych jak i wirtualnych ten dzień polubili.

ŁN: Superokazje oznaczają zazwyczaj dla konsumentów wiele haczyków i pułapek. Na co uważać podczas zakupów podczas Black Friday?

Black Friday jest swoistym świętem promocji, które przybyło do nas z USA i zadomowiło się w Polsce w przeciągu ostatnich kilku lat. Rzeczywiście w tym dniu, a czasem nawet w okresie nieco dłuższym, bowiem coraz częściej przedsiębiorcy organizują Black Week lub nawet Black Month, można u nich nabyć towary i usługi po cenach promocyjnych. Jednakże, nie każda oferta jest tak bardzo promocyjna, jak mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać. Niektórzy przedsiębiorcy, a także zwykli oszuści, próbują wykorzystać fakt, że dość często w „zakupowym szale” czujność przeciętnego konsumenta bywa mocno obniżona. Najczęstszym przykładem nieuczciwej praktyki stosowanej przez przedsiębiorców jest fikcyjna obniżka ceny.

Polega to na wcześniejszym, nierzadko stopniowym, podwyższaniu ceny tylko po to, aby ją w tym okresie obniżyć sprawiając wrażenie promocji. Oferty też mogą przybierać skomplikowaną i nie do końca jasną dla konsumenta formę, np. „Piąty towar w cenie czwartego*, **, ***” Czasem dopiero przy kasie dowiadujemy się, że „-50%” dotyczy ceny drugiego lub towaru tego samego rodzaju, choć w opisie „promocji” na półce nic takiego nie znaleźliśmy. Największą ostrożność powinniśmy zachować jednak dokonując zakupów przez Internet. Ilość internetowych oszustw rośnie z każdym rokiem, a Black Friday jest idealnym momentem na przedstawienie „superokazji”, która będzie jedynie sposobem na zdobycie naszych pieniędzy lub wyłudzenie danych, również takich, które pozwolą oszustom uzyskać dostęp do naszego konta bankowego. W obu przypadkach zalecam zachowanie zdrowego rozsądku i spokoju. Jeżeli ktoś próbuje nas pospieszać lub w inny sposób rozpraszać przy podejmowaniu decyzji zakupowej, najprawdopodobniej chce przed nami coś ukryć. Zastanówmy się przez chwilę, czy rzeczywiście jest to coś, co chcemy nabyć.

Porównajmy ceny z cenami innych przedsiębiorców. Przy zakupach przez Internet należy pamiętać o zweryfikowaniu podmiotu z którym zawieramy umowę. Na samym wstępie dobrze jest sprawdzić, czy sklep posiada certyfikat SSL. Symbol zamkniętej kłódki przed adresem strony internetowej, a także na prefiks https:// Szanujący się oraz swoich klientów sprzedawca zawsze podaje swoje dane rejestrowe. Zapoznajmy się dokładnie z regulaminem sklepu internetowego. Bardzo ryzykownym jest dokonywanie płatności na rzecz podmiotu, którego nie jesteśmy w stanie dokładnie zidentyfikować. 

ŁN: Jak sprawdzić, czy promocyjna cena produktu rzeczywiście jest opłacalna?

Obecnie jesteśmy w dużo lepszej sytuacji niż 10-15 lat temu. Niemal każdy z nas ma przy sobie telefon komórkowy lub inne urządzenie posiadające zdalny dostęp do Internetu i tym samym również do wielu serwisów porównujących ceny. Porównywarka cen umożliwia zestawienie cen tego samego produktu w wielu sklepach jednocześnie. Dzięki tej funkcjonalności portal pomaga znaleźć sprzedawcę, który oferuje pożądany towar w najniższej cenie. Oczywiście najlepiej takie rozpoznanie cenowe zrobić odpowiednio wcześniej. 

ŁN: Cena promocyjna czy regularna oznacza takie same prawa dla konsumenta?

Nie ma żadnego znaczenia czy kupujemy towar w cenie promocyjnej czy regularnej. W obu przypadkach przysługują nam takie same prawa. Towary przecenione możemy reklamować na tych samych zasadach, jeśli okażą się wadliwe. Reklamację z tytułu rękojmi składamy do sprzedawcy. Jeśli produkt jest objęty gwarancją, wtedy możemy zgłosić reklamację gwarantowi. To my decydujemy o tym do kogo kierujemy naszą reklamację. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której towar sprzedawany jest w promocyjnej cenie ze względu na wadę, o której jesteśmy poinformowani. Taka wada nie może być przedmiotem reklamacji. Należy pamiętać również o możliwości zwrotu towaru jeśli zakup dokonywany był na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy. Mamy na to 14 dni i nie musimy wskazywać żadnego powodu. W przypadku zakupów dokonywanych w lokalu przedsiębiorcy, czyli np. w sklepie, możliwość odstąpienia od umowy jest uzależniona wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy. Warto o to zapytać przed dokonaniem płatności przy kasie.

ŁN: Co zrobić gdy kasjer żąda wyższej ceny niż widnieje na metce czy półce?

Jeśli okaże się, że cena przy kasie jest wyższa od tej umieszczonej na towarze lub na półce wystawowej, mamy prawo domagać się umożliwienia nabycia tej rzeczy po niższej cenie. Czasami się zdarza, że różnicę widać dopiero na paragonie, już po dokonaniu płatności. Mamy wtedy prawo domagać się od sprzedawcy zwrotu nadpłaconej kwoty. 

Z Pawłem Rodziewiczem, Miejskim Rzecznikiem Praw Konsumentów w Elblągu rozmawiał Łukasz Nosarzewski

Materiał źródłowy pochodzi z 24.11.2021 Express Elblag*