Zalecenia Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego w sprawie „okien życia”

Prokuratorzy zostali zobowiązani, by nie wszczynać wtedy dochodzeń. Wyjątkiem będą sytuacje, gdy zachodzi podejrzenie przestępstwa wobec noworodka, zwłaszcza użycia przemocy.

– Zdecydowałem się wydać zalecenia związane z nieuregulowanym prawnie zagadnieniem dotyczącym tzw. „okien życia”

– kontynuował minister Ziobro.

Każdego roku dochodzi w Polsce do wstrząsających przypadków zabicia noworodków przez ich własne matki. Niedawno przed sądem w Lublinie stanęła kobieta, która urodziła dziecko w pracy i wrzuciła je do kosza. Inny przypadek – z połowy grudnia 2019 r. – to znalezienie ciała noworodka w sortowni odpadów w Płońsku. W listopadzie 2019 r.,  zwłoki malutkiego dziecka znaleziono na terenie ogródków działkowych na warszawskiej Białołęce. W lutym 2019 r. ciało dziecka porzucone w foliowym worku znaleziono na wrocławskim osiedlu Muchobór.

Zabicie noworodka to straszna zbrodnia. W reakcji na tego rodzaju przerażające zdarzenia powstały „okna życia” – miejsca, gdzie kobiety mogą bezpiecznie pozostawić niechciane przez siebie dzieci.

– Pozostawienie noworodka w oknie życia nie jest aktem porzucenia w rozumieniu art. 210 kodeksu karnego. Zaleciłem, aby nie wszczynać postępowań w przypadku, gdy nie ma podstaw do stwierdzenia, że doszło do przestępstwa na szkodę dziecka

- wskazał Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny.

Status prawny „okien życia” nie został dotąd prawnie określony. Dla wszystkich jest jednak oczywiste, że spełniają one niezmiernie ważną rolę, pozwalają chronić życie najbardziej bezbronnych dzieci, jakimi są noworodki.

Dlatego Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro, mając na uwadze dobro dzieci, wydał specjalne zalecenia dla prokuratorów.

Najważniejsze to:

Pozostawienia noworodka w „oknie życia” nie należy traktować jak przestępstwa porzucenia dziecka.

W razie otrzymania zawiadomienia o pozostawieniu noworodka w „oknie życia”, z którego nie wynika, że na szkodę dziecka popełnione zostało jakiekolwiek przestępstwo, należy odmówić wszczęcia dochodzenia. W takim przypadku informację o pozostawieniu dziecka w „oknie życia” prokurator powinien przekazać właściwemu sądowi opiekuńczemu. 

Jeżeli uzyskane przez prokuratora informacje uprawdopodabniają popełnienie na szkodę dziecka przestępstwa, w szczególności z użyciem przemocy, należy niezwłocznie zainicjować postępowanie sprawdzające, a w przypadku ich potwierdzenia - wszcząć postępowanie przygotowawcze oraz - w razie potrzeby - podjąć działania zmierzające do ustalenia tożsamości dziecka i jego rodziców.

Prokurator powinien rozważyć zgłoszenie udziału, a w razie jego zgłoszenia - aktywnie uczestniczyć w postępowaniu związanym z uregulowaniem sytuacji prawnej noworodka pozostawionego w „oknie życia”, jeżeli sąd opiekuńczy, uznając jego udział za potrzebny, zawiadomi go o tym.
 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości